Water rail

Rallus aquaticus

Waterral


Plaats/Location: Vogelenzang, The Netherlands
Datum/Date: 4/2/2012

'Tale-of-the-rail'

Each year when a Dutch winter manages to become for real, I start looking out for my water rail. I say my because it feels like welcoming back a good 'friend, I haven't seen for a year (or several more).  When the fields turn frosty white and the Dutch waterways start icing over, I go on 'rail-alert'. The favourite spot is a tiny creek draining out of the dunes into bordering meadows, near the village of Vogelenzang on the Dutch west coast.  There, a rail shows up like clock work and keeps hanging out as long as sub-zero winter conditions last, sometimes for weeks.

I assume it might even be the same single rail that turns up there year-on-year. But I still lack the (photographic) evidence to proof that it is indeed the very same Mr. (or Mrs.?) rail. That 'good friend' so to speak.

The tiny creek obviously must have habitat (hang-out) attractions to Mr/Mrs. rail.  It usually keeps running just a trickle of water, also when still waters nearby ice over solidly. It runs recessed in a narrow and deep gully between steep banks. It is therefore well concealed below the direct line of sight for the many people that pass by on the small country road up on the bank ('rail road'). The bank's steep face is covered by a continuous vegetation of low grass, shrub, and roots down to and partly overhanging the water. Offering further good shielding cover and hides for the day and night. The run-off dune water is very clear and the trickle-shallow stream offers perfect wading and feeding conditions.

Despite it's near-guaranteed hang-out presence, getting Mr./Mrs. rail properly photographed is far from a slam dunk excercise. Rails are notoriously shy and elusive characters. Are masters in hiding and sudden disappearance tricks.

A couple of years back, I tried a shoot on a bright and sunny winter day. No hide, just a careful slow-mo approach with camera/500 mm on tripod. Lucky this time. It waded in and out of sight several times, slow enough to pose well. It repeatedly played out it's hiding game, which is well illustrated by the shots below.  It disappeared within the blink of an eye, blending away with the bank vegetation in almost perfect mimicry .

The plan is to do another shoot, perhaps next winter. It is just tempting to try to get that photographic proof that he (or she) is indeed,
...............my 'good  friend' rail.


Elk jaar dat de Nederlandse winter erin slaagt om wat ijs op de sloot te krijgen, begin ik uit te kijken naar mijn waterral. Ik zeg 'mijn ral' want het voelt dan alsof ik op het punt sta een goede vriend van mij, na een jaar of meer wachten, weer te verwelkomen. Als de velden en bossen zich in hun witte winterjas tooien ga ik op rallenjacht. De favoriete stek is een smalle kreek die vanuit de duinen afwatert naar het weiland. Bij het dorp Vogelenzang achter de Noord/Zuid Hollandse duinen. Daar duikt met vaste 'clock-work' regelmaat de ral op, en blijft daar dan bivakkeren zolang als de vorst aanhoudt, soms weken lang.

Misschien is het dezelfde ral is die daar jaar na jaar een winter pit-stop maakt. Maar ik heb tot nu toe nog geen fotografisch bewijs weten te verzamelen, dat het hier inderdaad gaat over steeds dezelfde heer of dame ral. Mijn 'goed vriend'  Ral zogezegd.

De kleine kreek heeft voor de ral duidelijk grote aantrekkingskracht als favoriete 'hangplaats'. Het stroompje water in de kreek bevriest meestal niet, terwijl omliggend stilstaand water al geheel dichtgevroren kan zijn.
De kreek loopt in een diepe greppel tussen steile randen. En is daardoor geheel aan het oog onttrokken voor mensen die passeren op de er pal naast gelegen landweg ('rail road'). De greppelrand is rijk bedekt met gras, wat struiken en wortels die neerhangen tot aan de greppelbodem. Daarin vindt de ral prima beschutting voor de dag en nacht. Het kleine stroompje is slechts centimeters diep en biedt de ral een uitgelezen biotoop voor foeragering.

Ondanks de vaak bijna 100% voorspelbaarheid van zijn (of haar) aanwezigheid, is het verre van vanzelfsprekend dat zij goed zijn te fotograferen. Rallen staan bekend als schuw en daardoor moeilijk te spotten. Zijn daarbij meesters in geraffineerde 'verdwijntrucks'.

Een paar jaar geleden op een mooie zonnige winterdag heb ik er een fotoshoot aan gewaagd. Zowaar met succes.
Zonder schuilhut/camouflage. Gewoon een slow-mo sluip over het weiland richting greppel met camera/500 mm op statief. Ik had het geluk aan mijn zijde en de ral kwam meerdere keren binnen beeld. De ral vertrouwde ook meerdere keren op verdwijntrucks, en verdween steeds in een oogopslag tussen de vegetatie in perfecte camouflage.

Het plan blijft om er nog een eens een tweede foto shoot aan te wagen, wellicht één van de komende winters. Het is verleidelijk om toch nog eens dat fotografisch bewijs te leveren, dat hij (of zij) inderdaad ...........mijn 'goede vriend' Ral is.

Plaats/Location: Vogelenzang, The Netherlands
Datum/Date: 4/2/2012

Winter 2020/2021

It's remarkable that it took afterall nine years for this  'Tale-of-the-Rail'.....to get its continuation. It is not because the rails weren't there. They almost certainly were. May be not every winter but most likely in many. Simply, it was me who wasn't there (enough) to check.  Living abroad the first couple of these years and a busy (travel) agenda in years thererafter got me off these 'rails'. I resumed my regular checking only as recent as in the winter before last, i.e. 2019/2020. Thanks to our new dog (Springer spaniel 'iLO'), that I started taking on his daily morning walk up to the dunes, passing that creek on the way forth and back.

This winter (2020/2021), the rails showed themselves very regularly. With almost daily predictability for several weeks. And not just one. I regularly spotted two rails fouraging side by side. That was good enough a trigger for me to plan another fotoshoot.

And what I hoped for, but didn't expect to achieve, happened on my very first attempt on November 10. The two were there and played ball getting and staying within shooting range long enough for a couple of shots.  And there was even an extra bonus. A young Common Moorhen kept them company in the fouraging. That delivered the following pleasing photos.

Winter 2020/2021

Dat deze 'Tale-of-the-Rail' uiteindelijk pas negen jaar later een vervolg krijgt, is opmerkelijk. Het is niet omdat er de rallen er niet waren. Die waren er hoogst waarschijnlijk wel. Misschien dan niet elke winter, maar dan wel in de meeste.  Ik was er simpelweg zelf niet (genoeg) om te checken. De eerste paar jaren wonend in het buitenland. En in volgende jaren was een (over)volle reis agenda vooral de spelbreker. Van echt regelmatige checks kwam het pas weer in de voorlaatste winter van 2019/2020. Dankzij de dagelijkse routine van een ochtend wandeling met onze nieuwe hond (Springer spaniel 'iLO'). Tot aan de duinen, en heen en terug langs de kreek.

Deze winter (2020/2021) lieten de rallen zich opvallend veel zien. Met bijna dagelijkse voorspelbaarheid, een paar weken lang. En niet één, maar zeer vaak zelfs twee samen, foeragerend in de kreek. Genoeg reden dus voor het plannen van een tweede fotoshoot. 

En waar ik wel op hoopte maar niet op rekende, lukte toch al direct bij mijn eerste poging op 10 november. Ik schoot meerdere fotos van de twee rallen samen, foeragerend in de kleine kreek. Met zelfs een extra bonus. Een jonge waterhoen hield de twee rallen gezelschap bij het foerageren. Dat leverde de volgende boeiende fotos op.

Een opmerkelijk beeld van de twee rallen in gezelschap van een jonge waterhoen. Samen foeragerend in de smalle ondiepe kreek.

A remarkable scene of the two rails accompanied by a young Common Moorhen. Fouraging side-by-side down in the narrow shallow creek.

Plaats/Location: Vogelenzang, The Netherlands
Datum/Date: 10/11/2020

Het tweetal op zelfde plek. Even wat later in gesluierd zonlicht door bewolking.

The two in the same spot. A little later in more cloud-filtered softer sunlight.

Plaats/Location: Vogelenzang, The Netherlands
Datum/Date: 10/11/2020

De jonge waterhoen, hier even zonder rallen gezelschap foeragererend in de kreek.

The young Common Moorhen fourages in the creek, without rail's company this tim.

Plaats/Location: Vogelenzang, The Netherlands
Datum/Date: 10/11/2020

Second trial - bycatch

A second photoshoot trial on November 23 was less succesful. After having sighted the rails upon my arrival, they refused to play ball this time after I had set up gear and camouflage. While waiting in vain for rails to return, I briefly got some other company.   A European robin came down into the creek bed to quench its thirst. Lacking any rail shots to show for, the robin certainly warranted this 'bycatch' shot.

Tweede poging - bijvangst

Een tweede fotografeer poging was minder succesvol. De rallen zag ik wel weer bij aankomst, maar eenmaal met camera en camouflage op mijn plek aan de kreek bleven zij uit beeld. Te vergeefs wachtend op de terugkeer van de rallen kreeg ik kort ander gezelschap.  Van een roodborst, die de dorst kwam lessen in het stroompje. Bij gebrek aan fotos van de rallen was de roodborst dus deze 'bijvangst' foto meer dan waard. 

Third time lucky

I made a third photoshoot attempt on the 11th of February. And the winter world looked very different then. The week before, winter had struck with an unexpected vengance. Night temperatures had dropped down to below minus 10 Celcius. And a blizzard snow storm had left an impressive pack of snow. Blown into very thick local ridges and pockets in wind-shielded spots. Also in the creek, where a thick snow fill had built up attached to the bank shoulder on the side of  the adjacent open field.

The snow and freezing temperatures made setting up gear and camouflage a much more tricky and chilly business than before.  And, morerover, the rail eluded me for quite a long while, as I tried to settle in the most promising spot on that snow-lined bank shoulder. Being alert, the rail shy-ed away from me quickly, from whereever me and gear headed. In the end, I settled in what I hoped would be the best viewing and shooting 'hotspot'.

And luck was on my side, also in this third photoshoot. After quite some waiting, I saw a rail emerge out of cover along the creek bed.  While fouraging in the shallow water, it moved very slowly in my direction. Initially quite distant still (>20m), but it kept approaching step-by-step, bit-by-bit. Granting me a thrilling experience, and the bonus of these fine shots with a pleasing low angle 'water line' view down the creek bed.

En drie maal is scheepsrecht

Op 11 februari deed ik een derde fotoshoot poging. En de winter wereld zag er toen volstrekt anders uit. De week ervoor sloeg de winter alsnog met volle overtuiging toe. In de nacht vroor het matig tot streng (< -10 C). En een ware sneeuwstorm had een dik pak sneeuw gedumpt. Door de harde wind was stuifsneeuw lokaal opgewaaid tot hoge 'duintjes' en richels in 'wind schaduw' plekken. Ook langs de oever aan de zijde van het aangrenzende weiland was de kreek half opgevuld door een rand van stuifsneeuw.

Het opzetten van camera en statief onder camouflagenet was in de sneeuw en vrieskou een flinke frisse klus. En daarbij werkte ook de ral niet echt mee. Schuw ontweek die mij voortdurend, terwijl ik zocht naar de meest geschikte plek in de sneeuw op de kreek rand. Uiteindelijk koos ik de plek die mij de meest kansrijke hotspot leek voor zicht en fotos.

En ook in deze derde fotoshoot, was het geluk mij uiteindelijk goed gezind. Na een flinke poos wachten kwam een ral tevoorschijn uit dekking langs de bodem van de kreek. Foeragerend in het ondiepe water kwam hij heel langzaam in mijn richting. Eerst nog op flinke afstand (>20 m) maar hij kwam stap-voor-stap, beetje-bij-beetje dichterbij. Het werd boeiende belevenis, met als bonus deze paar geslaagde fotos, met een fraai beeld laag langs de kreek 'waterlijn'.

Een overwinterende waterral. Behoedzaam langzaam wadend zoekt de waterral naar voedsel. In een smalle diepe geul loopt traag een kristalhelder stroompje afwaterend uit de aangrenzende Amsterdamse Waterleidingduinen. Door de beschutte diepe ligging bevriest het water zelden. Zelfs niet als de nacht temperaturen boven het aangrenzende open land dalen tot ver onder nul (-10 Celcius). Ook vindt de waterral er uitstekende beschutting achter wortels van bomen en planten, die vrij neerhangen onder uit de steile oever tot op de bodem van de kreek en het water.

A wintering water rail. It wades slowly and alertly in search of food. In a deeply recessed gully runs slowly a trickle of crystal clear water, draining out of the adjacent elevated dunes ('Amsterdamse Waterleidingduinen'). Due to its well protected recessed position the creek rarely freezes, even when night temperatures above the surrounding open land drop to below -10 degrees Celcius. Moreover, the water rail is safely shielded by roots of trees and plants  that drape down from the steep bank, hanging free down to the creek bed and the water.

Plaats/Location: Vogelenzang, The Netherlands
Datum/Date: 11/2/2021

Zo'n spannend 'adembenemend' mooi moment om van (na) te genieten. Zien door de camerazoeker hoe de ral rustig voedsel zoekt, en .......langzaam, stapje voor stapje, .....steeds dichterbij komt. Dichtbij genoeg voor deze (700 mm) close-up.

Such an exciting 'breath-stalling' moment to enjoy (..again). Seeing the rail fourage undisturbed, and, .....move closer and closer slowly, step by step. Close enough for this (700 mm) close-up.

Plaats/Location: Vogelenzang, The Netherlands
Datum/Date: 11/2/2021

Een close-up shot van uiteindelijk geringe afstand (6-7 m). Nog dichterbij zou voor de 700 mm lens een probleem zijn, door de steeds verder afnemende scherptediepte.

A final close-up shot from a short distance (6-7 m). Moving even closer would have been a problem for the 700 mm lens, due to the depth of field becoming too small.

Plaats/Location: Vogelenzang, The Netherlands
Datum/Date: 11/2/2021

See you next year ......?

It is mid March so the rail's wintering season is over by now.
I haven't seen them the last two weeks, so they must have started heading back towards their breeding grounds.

I hope and expect to see them back again, at the end of the year. I'll be looking out for them for sure !


Tot ziens volgend jaar .....?

Inmiddels is het midden maart dus zit het overwintering seizoen er voor deze rallen weer op. De laatste twee weken heb ik ze niet meer gezien dus neem ik aan dat zij vertrokken zijn naar hun broedgebied.

Ik hoop en verwacht ze aan het eind van het jaar weer terug te zien. Daar zie ik nu al weer naar uit !

Using Format