IJsvogels
Landgoed 'Huis te Vogelenzang'

Common Kingfishers
Estate 'Huis te Vogelenzang'

Deze Tail&Tale voert ons langs idyllische paden en kreken van het prachtige landgoed 't Huis te Vogelenzang', even buiten het dorp Vogelenzang. Een oase van rust en een parel van landschappelijke en historische schoonheid. Een majestueus binnenduin bos, gedomineerd door eeuwenoude kolossale eiken en beuken. Een publiek toegankelijk landgoed rond een statig landhuis, dat al ruim twee eeuwen wordt beheerd, bewoond en daarmee in zijn pracht behouden, door generaties van het adelijke geslacht Barnaart.
NB. Recent (2016) verscheen het prachtige boek 'Huis te Vogelenzang en de familie Barnaart', dat ik geïnteresseerden van harte aanbeveel.

Al even prachtig als zijn omgeving is de vogel van deze Tail & Tale. De iconische ijsvogel.
Met regelmatig zijn ze te zien bij de grote vijver achter het landhuis, en langs een aantal smalle onderling verbonden waterlopen die het bos doorsnijden. Het volgende verhaalt over mijn observaties en fotografie van deze ijsvogels in de afgelopen drie jaren (2018-2020). En in het bijzonder over het boeiend broedgeval deze zomer (2020).


This Tail&Tale takes us along idyllic paths and creeks on the grounds of the beautiful estate 'Huis te Vogelenzang', situated just outside the  village of Vogelenzang. The estate is a peaceful  oasis and a pearl of scenic and historical beauty. Its majestic forest on the inner part of the coastal dune belt is dominated by centuries old colossal oaks and beeches. The estate forest grounds are open to the public, except for the estate mansion and its immediate surroundings. The mansion is the private residence of members of the Barnaart family. A family of 18th century noble lineage.
NB. A book entitled  'Huis te Vogelenzang en de familie Barnaart', was published  recently (2016). It is a very informative and beautifully illustrated book, which I  wholeheartedly recommend as a reference to those who are interested.

Befitting this beautiful scenery is the eye-catching splendor of the bird of this Tail&Tale. The iconic Common Kingfisher. The kingfisher is commonly seen at the large pond behind the estate mansion, and along several connected narrow creeks and canals which disect the grounds. This Tail&Tale features my observations and photography of the kingfishers in the past three years (2018-2020). In particular their nesting on the estate grounds this summer (2020).

Profiel


De ijsvogel kan zich verheugen in warme belangstelling en ruime bekendheid. Niet alleen onder vogelaars en natuurfotografen, maar ook  een bij een veel breder publiek. Opvallend door zijn intense kleuren (blauw en roest rood) is hij één van die gevierde vier 'kleur ikonen' van onze avifauna. Die vier prachtige soorten (ijsvogel, hop, scharrelaar en bijeneter), die tesamen  pronken in onze West Europa vogelgidsen, op die zo bekende zo exotisch ogende paar paginas.

Gelukkig gaat het de ijsvogel voor de wind. De broedpopulatie in ons land groeit al enkele tientallen jaren sterk. Dankzij gunstige omstandigheden van vooral de mildere winters door klimaat opwarming, maar eveneens van verbeterende kwaliteit van oppervlakte wateren, en van verruimende beschikbaarheid van geschikte natuurlijke en gecreërde nestplaatsen.

Werden hun aantallen in de eerste 'Atlas van de Nederlandse Broedvogels' ('Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland', 1979) geschat op maximaal 100-200 paar. Huidige paar schattingen (Sovon, 2018) zijn 400-1200 paar.

Profile


The common kingfisher is a familiar and much coveted bird. Not just by passionate birders and nature photographers but also by the broader public. Its bright colours (blue and redish brown) make it one of the four beloved 'colour icons' of our avifauna. Those 'great-four' species (common kingfisher, hoopoo, roller and beeeater), that pose together on these so familiar couple of 'exotic' pages in our Western Europe bird guides.

Luckily the common kingfisher is thriving. The breeding population in our country has been expanding continually over the past few decades. Thanks to the favourable conditions of a.o. prevailing milder winters due to warming climate, improving quality of surface waters, and expanding availability of natural and man-made nesting sites.

In the first 'Atlas of the Dutch Breeding Birds' ('Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland', 1979) estimates of breeding pairs numbered 100-200. Current breeding population estimates (Sovon, 2018) are in the range of 400-1200 pairs.



Een lage tak van een kolossale eik hangt pal boven de smalle waterloop op het landgoed 'Huis-te-Vogelenzang'. Een ideale visstek voor de ijsvogel. Met plenty zitplaats vlak boven het water en met prima doorzicht onder het wateroppervlak door de bladschaduw die lichtspiegeling op het wateroppervlak wegvangt.

A low branch of a colossal oak hangs over the water of a small creek on the estate 'Huis-te-Vogelenzang'. It makes for an ideal fishing spot for the kingfisher. With plenty small branches to perch, and with excellent viewing under the water surface, as leaves shading reduces the light surface reflections.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 14/11/2018

IJsvogel Habitat

Voor de ijsvogel als standvogel biedt het landgoed het gehele jaar aantrekkelijke leef condities. Daarin gaat de grootste 'liefde'  vanzelfsprekend door de maag. De vijver en waterlopen zijn ondiep en het water is kristalhelder. En voedsel is er in overvloed. Visjes, waaronder hun zeer gewilde prooi de driedoornige stekelbaars. Er zijn larven van o.a. libellen, en ook kikkertjes zijn er volop.

De oevers van de meeste waterlopen zijn lommerrijk begroeid met struiken en bomen. Het ontbreekt de ijsvogels daardoor nergens aan takken boven het water om vanaf te vissen en te baden.

Gunstig is ook dat het water bijna overal zwak stroomt. Daarvoor zorgt de constante instroom van water uit de direct aangrenzende en hoger gelegen Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD). Daardoor is de water kwaliteit constant uitstekend, en blijven de waterlopen 's winters open, ook bij lichtvriezend weer.

Kingfisher habitat

The estate grounds offer the kingfishers a favourable habitat the year around. First things first ......food. The pond and the creeks are shallow and the water is very clear. And these harbour plenty of suitable prey. Small fish including their real favourite, the three-spined stickleback. There are larvae of a.o. caterpillars and small frogs.

The banks of the creeks are covered with lush vegetation of large trees and undergrowth. Providing the kingfishers plenty suitable 'plunge seats' for their fishing and bathing.

Also favourable is the year around slight flowing of the water in most of the creeks. A condition controlled by the continuous run off of ground water from the adjacent more elevated dunes  (Amsterdamse Waterleidingduinen, AWD). This run-off secures excellent water quality, and the  flow keeps waters open longer in winter, even under slight freezing weather conditions.

Man ijsvogel met zijn gewilde prooi, het driedoornig stekelbaarsje (Gasterosteus aculeatus).
Male kingfisher with its favorite prey, the three-spined stickleback

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 1/9/2019

Een jonge vrouw ijsvogel, afgaand op de kleuren van de snavel en de poten.  Mooi contrasterend in de zon tegen de achtergrond van een donkere oever in de schaduw.

A young female kingfisher, judging by the colours of the bill and the legs. Contrasting nicely in the sun against a dark creek bank in the shadow.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 1/9/2019

Nestelen

En de ijsvogels vinden op het landgoed ook geschikte plaatsen om hun nest te bouwen. Nestholtes graven zij bij voorkeur uit in steile (oever)wanden aan of nabij het water.

De landgoed waterlopen zijn in de 18e eeuw en ook nog in latere tijden uitgegraven, als een onderdeel van een landschapspark naar engels  stijl.  Enkele waterlopen liggen daardoor verdiept in het terrein, met voor ijsvogelnesten voldoende oeverhoogtes van een meter of meer. De bodem bestaat uit duinzand en nestholtes zijn daarin  makkelijk uit te graven.

Maar ook langs de lagere minder verdiepte oevers ontstaan zo nu en dan nestplaats mogelijkheden. Daar waar grote bomen aan de oever door storm omwaaien, en wortelstelsels met vastgehouden zand geroteerd worden tot een verhoogde steile wand.

Nesting

And the estate grounds provide the kingfishers also suitable sites for nesting. They excavate their nest cavities in steep creek banks at or near the water.

The creeks on the estate grounds are man-made. They were excavated in the 18th century to create an english-style park landscape. Several creeks therefore have steep banks with elevations of a metre or more, suitable for nesting. The soil is dune sand in which the kingfishers can readily excavate their nest cavities.

But also along the less elevated banks, nature creates favourable nesting sites now and then. Where high winds take down big trees, thus rotating their roots with contained sand into steep faces at/near the water.

Een grote boom aan de oever is (in 2019) door storm omgewaaid en over de kreek gevallen. Een kleinere Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina), bijgenaamd 'Bospest' is mee gekanteld en de takken hangen nu laag over het water.
Na aanhoudend zeer warm zomer bedekt Eendekroos (Lemna minor) inmiddels het gehele wateroppervlak.

A storm (in 2019) downed a big tree on the creek bank which fell across the creek. It took with it a smaller black cherry tree (Prunus serotina) of which the braches now hang low in and above the water. A long spell of very warm and sunny summer weather has caused explosive growth of duckweed (Lemna minor), covering the creek water bank-to-bank.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 23/8/2020

Het vertikaal gekantelde grote wortelstelsel van de boom, met veel vastgehouden zand, vormt  een steile wand aan de oever.

The tilted large root system with contained sand forms an elevated steep wall in the face of the creek bank.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 23/8/2020

Broedvogel telling

In 2019 heb ik het 'Huis te Vogelenzang' landgoed  aangemeld als telgebied voor het Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP). 
De eerste tellingen deed ik in het daaropvolgende voorjaar (2020). Onder de in totaal 40 getelde (waargenomen) vogelsoorten was ook de ijsvogel. Maar ik vond toen geen bewijs noch enige aanwijzingen voor een telbaar ijsvogel broedterritorium.

Breeding bird counting

In 2019 I opted to have the 'Huis te Vogelenzang' estate grounds registered as a dedicated area for the Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP). I made the first breeding birds counts for the area in spring 2020. The kingfisher was, expectedly, among the 40 counted (observed) bird species. But I didn't find then any proof or even indications for a countable kingfisher breeding territory.

Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP)

Kaart van telgebied  54623 Landgoed 'Huis te Vogelenzang'
Toont de ligging van de centrale vijver en de verbindende waterlopen (lichtblauw)

Map of counting area 54623 Landgoed 'Huis te Vogelenzang'.
Shows the positions of the central pond and of the connecting creeks (light blue)


Broed territorium

In de middag van 27 mei (2020) zat ik langs de waterloop aan de West zijde van de centrale vijver. Spotte daar op afstand (30 m) een ijsvogel, die korte tijd later gezelschap kreeg van een tweede. Voor de  volgende complete verrassing zorgde echter geen ijsvogel maar een groene specht. Die landde aan de basis en achterzijde van een grote eik op slechts luttele meters afstand. Door dicht struikgewas gescheiden, zagen specht en ik elkaar pas toen deze mij door de begroeiing was genaderd tot op twee meter afstand. Pal aan de waterkant dus waarschijnlijk om te drinken. Geschrokken vloog de 'groene' explosief weer af. De verrassing werd direct nog groter. Beide ijsvogels vlogen in mijn richting en landden op wat lage takjes boven het water, waar de specht luttele tellen daarvoor nog zat. Zo'n serie gebeurtenissen waarbij je minuten lang ademloos en roerloos toekijkt. Na enige tijd peuterde ik in uiterste slow-motion mijn Iphone uit mijn broekzak. Richtte die vervolgens in video mode op het duo ijsvogel schuin voor en onder mij. Nauwelijks had ik de touch button geraakt, toen ik uit mijn ooghoek zag dat er een derde ijsvogel aanvloog. Die landde met een visje naast de twee en voerde er één. Tellen later vlogen ze gedrieën weg en uit het zicht.

Het waren dus twee jonge nestvlieders, gevoerd door een ouder. Ook mooi zichtbaar op de video. Er was dus toch ergens in de buurt gebroed, en meest waarschijnlijk op het landgoed. Hoe had ik die dan toch gemist op mijn telling rondes, vroeg ik mij direct af. Een prangende vraag waar ik pas anderhalve maand later een boeiend antwoord op zou krijgen.

Breeding territory

On May 27, I sat along the creek on the West side of the central pond. I spotted a kingfisher perched at some 30 m distance. A few moments later, it got company of a second kingfisher. The next surprise wasn't caused by any kingfisher but by a green woodpecker. It flew towards me from a fair distance and, amazingly, landed within a few metres from me at the base and backside of a thick oak. Then the woodpecker approached through thick vegatation, and finally spotted me from just two metres distance. Right at the water edge where it supposedly was heading to drink. Alarmed it instantly sped away. And the surprise continued .......
Both kingfishers winged in my direction and perched right under my nose on some twigs right above the water. Right where the woodpecker was headed only moments before.
Incredible birding moments that kept me spellbound for several minutes. After some more watching I dared to lift in utter slow-mo my Iphone out of my pocket. Switched to video mode and raised and pointed it at the two perched kingfishers. Barely had I touch the run button when, in the corner of my eye, a third kingfisher appeared and perched with the two side by side. It had a small fish and one of the two begged for it and got fed. Moments later again the three of them together flew off and and out of sight.

So the penny dropped. These were two fledglings, joined and fed by one of the adults. Nicely visible in the video playback. They must have nested somewhere in the neighbourhood, probably on the estate grounds. I sat there wondering where I might have missed them somehow on my breeding bird counting rounds. An intriguing question that got a fascinating answer some six weeks later.

Observeren en fotograferen

In juni stonden landgoed en ijsvogels niet op de agenda. Mijn observaties en fotografie richtten zich toen geheel op een broedpaar haviken  in de aangrenzende Amsterdamse Waterleidingduinen. Link: Tail&Tale havik

Maar midden juli was het dan toch weer opnieuw 'ijsvogeltijd'. Terug op de lokatie waar ik de jongen en voerende ouder zag. Ik vond er een geschikte foto lokatie in de dichte begroeiing op de oever, en modelleerde daar een faciliterende ijsvogel 'tak-boven-het water' op 5-6 m lens afstand.

Observation and photography

In June neither the estate grounds nor the kingfishers were on my birding agenda. My observations and photography were then focused entirely on a  breeding pair of Northern Goshawks in the adjacent 'Amsterdamse Waterleidingduinen'. Link: Tail&Tale havik

But by mid July, I had switched back into 'kingfisher mode'. Back at the site where I saw the two fledglings and their parent. I found a suitable photo hide location in thick undergrowth on the creek bank. I set up the site with a mounted 'branch-above-the-water' at some 5-6 m lens distance.

De waterloop ten Westen van de vijver. Een oogstrelend panorama van spiegelend water en weelderige oeverbegroeiing. Ook zonder ijsvogels is dit een paradijselijke mooi plek om in stilte van te genieten.
De foto lokatie ligt verborgen in de lichtgroene vegetatie op de rechter oever. Ervoor uitstekend over de kreek is de faciliterende 'tak-boven-het water' net zichtbaar.

The creek West of the central pond. A gorgeous panorama of lush vegetation on the creek banks, mirrored in the water. Even without kingfishers around, the site invites to just sit down and enjoy its mesmerizing beauty and balming serenity. The photo hide/site is on the right, hidden in the light green vegetation. Just discernable is the 'branch-above-the-water' sticking out over the creek.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 16/7/2020

Baden

De lokatie keuze werd al direct  de volgende dag beloond. De tak werd ingewijd door vader ijsvogel. Niet een onderzoekend vluchtig eerste bezoekje maar gelijk uitgebreid .....als badplaats.

Bathing

The choice of the hide location paid off already the next day. The mounted branch was inaugurated by a male kingfisher. Not just a fleeting first exploring visit, but a persistent perch ......for bathing..

De nieuwe foto lokatie ingewijd met een eerste shot van vader ijsvogel, die net een verfrissend bad heeft genomen en nu uitgebreid de veren poetst.

The new photo location just got inaugurated with a first shot of the breeding male kingfisher, which took a lengthy bath and preened its feathers.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 15/7/2020

Vader ijsvogel in close-up. Een mooie verenpoetsende pose, omlijst door een fraai bokeh van in het water gespiegelde vegetatie.

The breeding male kingfisher in close-up.
A pretty preening pose, framed by a fine bokeh of greenish reflections of vegetation in the creek water.

Voor een uitgebreid bad dook vader ijsvogel een verrassend aantal keren van de stok in het water. Daarna nam hij ruim de tijd om uitgebreid zijn natte veren te poetsen. Zo mooi en boeiend om dat alles van zo dichtbij (5m) te kunnen zien.

The breeding male kingfisher took a lenghty bath, taking a surprising number of plunges from the branch into the water. Then it attended a good deal of time to preening its wetted feathers. It was a real thrill to watch all that action happening from so close (5m).

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 17/7/2020

Tweede legsel

Van broedende ijsvogels is bekend dat zij onder gunstige omstandigheden vaak meer dan één legsel kunnen hebben. Twee en soms zelfs drie legsels over een extra lang broedseizoen.

In de paar uren observaties die eerste dag vloog een ijsvogel meerdere keren langs. Het viel mij op dat hij/zij dan vaak landde in de laag hangende takken van de 'bospest'. Door uitgebreid te posten vanaf de tegenoverliggende oever zag ik pas wat er vervolgens gebeurde. Vanaf die takken vloog en verdween de ijsvogel tussen de dichte overhangende vegetatie in de  boomwortel wand.

Het eerste legsel had ik dan gemist maar zo ontdekte ik hier, met een tevreden glimlach,  zowaar alsnog hun tweede !

Second clutch

Breeding kingfishers are known to have more than one clutch under favourable breeding conditions. Often two and more rarely three to four during an extensive breeding season.

While observing for a couple of hours, a kingfisher flew by several times. I noticed their frequent perching in the branches of the black cherry tree hanging low above and in the water. Through persistent posting from the opposite bank, I finally noticed what happened after their perches. After a short perch, they flew in between the branches and disappeared in the thick hanging vegetation covering the tilted root system.

With joy I realised that I had managed to locate their (second clutch) breeding site. Making up afterall for having missed their first.

De ijsvogels hebben hun nestholte gemaakt op een perfect verborgen en beschutte plaats. In de boomwortel wand direct rechts van de stam, geheel verscholen achter de dichte begroeiing. Het kostte mij langdurig observeren met verrekijker, om tenslotte tussen het blad en in de donkere schaduw de ijsvogels in en uit de nestingang te zien vliegen.

The kingfishers have dug their nest cavity in a perfectly hidden and shielded spot. In the tilted root system to the right of the tree trunk, well concealed behind the leaves of lush vegetation. It took me persistent observing their maneuvering in between branches through my binoculars. Thus spotting at long last the dark shaded spot where the kingfishers were flying in and out of the nest cavity opening.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 8/8/2020

De nestholte is uitgegraven in de vertikale oeverwand op een halve meter boven het water. Met de opening precies tussen twee  boomwortels. Een goed verscholen en beschermde plaats.

The nest cavity is excavated in the vertical creek bank at about half a metre above the water. The cavity opening positioned precisely between two roots. A well concealed and protected spot.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 29/9/2020

Tweede foto site/hide

Reden dus om een tweede foto hide/site in te richten op de zeer dichtbegroeide oever direct tegenover de boomwortel wand en het nest. Ook hier met een faciliterende 'tak-in-het water'. Een zorgvuldig uitgezochte deze keer. Een mooie vertikale 'dubbelzitter', met twee zijtakjes op twee niveaus.

Het maken van de hide/site vergde wat meer werk. Voor een goede lage fotopositie, met een horizontale zichtlijn, was de oever te hoog (1m) en te steil en de vegetatie te dicht. Had dus geen andere keuze dan onderaan de oever te zitten, in het zeer ondiepe water. Met een ver en dicht over het water uitgroeiende rhodondendron als rug dekking en als zij dekking tussen mij en het nest achter de 'bospest' takken. Als zitplaats en als (droge) voeten steunen dienden een langere en twee wat kortere zaagstukken van een stevige eikenstam, die op de oever lagen.
Gefixed, .....al weer een prima hide foto lokatie. Zittend  onder camouflagenet, in volmaakte dekking voor zowel de ijsvogels, als voor de zo nu en dan passerende wandelaars op de andere oever.

Second photo site/hide

A good reason to set up a second photo hide/site in the thick vegetation on the creek bank right opposite the tilted root system and the nest site. And once again mounting a perch-facilitating 'branch-in-the-water'. A carefully selected one this time. A pretty vertical 'twin-sitter', with two perch levels.

Setting it up took more effort this time. The creek bank being rather high (>1m) and very steep, and the thrub vegetation being dense.
I needed a good photo position, low on the water with a horizontal line of site. To get that, I had no choice than to sit in the shallow water against the steep bank. Being fortuitiously shielded by a thick rhodondendron bush that extended well beyond the bank edge and a few metres across the water. Thus giving me perfect shielding, both, down the creek in the back, and to the side between me and the nest and the 'black cherry branches'. As a seat and as feet rests, I picked at the bank three ready made right-sized saw sections of an oak stem.

Fixed, ...yet another fine hide/photo site.
Sitting under camouflage net cover, and well concealed for both the kingfishers and for the occasional people walking by on the opposite bank.

Voeren, baden en weer vissen

Het was inmiddels al weer vier weken geleden dat ik die eerste fotos nam van badende vader ijsvogel. Nu werden al jongen gevoerd. Vanuit mijn dekking had ik goed 'kreek-zicht', dus op het af en aanvliegen van de oudervogels. Daarbij lieten zij de staande 'dubbelzitter' verreweg de meeste keren links (en rechts) liggen. Er werd bijna altijd af en aan gevlogen via de lage 'bospest' taken pal voor de nestholte. Daar had ik zoals gezegd geen zicht op, door mijn rhodondendron zijdekking. Wel kon ik ze heel duidelijk horen. Het snorrende geluid van hun snelle vleugelslag. Vliegend naar en van de nestholte, behendig manouvrerend tussen de 'bospest' takken op slechts een paar meter afstand van mij.

Er was een bijna vast herhaald patroon. Na al dan niet zichtbaar aanvliegen en kort 'gesnor', was er een korte of langere stilte van het voeren van de jongen in de nestholte. En dan weer kort snorrend uitvliegen.

Soms werd dat gevolgd door 'snor-plons-snor', vaak meerdere keren herhaald kort achter elkaar. Na een nestbezoek werd er dus met regelmaat gebaad vanaf de lage 'bospest' takken. Vermoedelijk om nestholte aarde en vuil op de veren direct weer te verwijderen. En dan weer afvliegen in strakke rechte lijn laag over het water  (... als die befaamde 'blauwe streep').

Feeding, bathing and.. fishing again

It was already four weeks ago that I made these first shots of the bathing breeding male. Now there were young being fed. From my hide I had a good line of sight down the creek, and on the  flying in and out of the feeding adults.
My inviting 'twin-sitter' was plainly ignored and bypassed most of the times. For nearly all there flying in and out, they perched on the black cherry braches within a couple of metres from the nest. That happened out of my sight, shielded by the rhodondendron. I could clearly hear them though. The low-toned buzzing sound of their fast wing beat. Flying to and from the nest cavity, with agile manoevering in between the tightly spaced black cherry branches, just a few metres away.

There was an almost fixed repeating pattern. Flying in was followed by the short buzzing of perching and approaching the nest. Then a longer silience of the feeding in the nest, and finally buzzing again and flying off.

Sometimes there was the variation 'buzz-splash-buzz', often repeated a couple of times. After feeding the young and leaving the nest, taking a quick 'plunge-bath' from a low black cherry branch was popular. Presumably to get rid of sand and dirt from the nest cavity that soiled the feathers. And then flying off again in that straight line low above the water (... that proverbial 'blue streak'). 

Geduld

Maar ook nu werd ruim geduld uiteindelijk beloond, en werd ook de 'dubbelzitter' ingewijd.
Dat leverde in de middag van 13 augustus een serie geslaagde fotos op.

Patience

But also this time patience ultimately paid off. The long ignored 'twin-sitter' finally got inaugurated too. In the afternoon of August 13, that resulted in a couple of nice close-up shots.

Vader ijsvogel is geland op de bovenste (meest fotogenieke) 'etage'.

The breeding male perched on the upper (most photogenic) level.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 13/8/2020

Met een priemende blik spiedt vader ijsvogel naar vis vanaf de top van de 'dubbelzitter'

Perched on top of the 'twin-sitter', giving fish in the creek below a beaming aiming look.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 13/8/2020

Braakbal

De door ijsvogels gegeten vis heeft graten en schubben, en de zo geliefde driedoornige stekelbaars ook een paar fikse stekels. De larven van libellen en waterjuffers hebben een uitwendige chitine schaal. Substanties en lichaamsdelen die ook voor de ijsvogelmaag onverteerbaar zijn. Die worden in de maag samengeperst tot een balletje en zo nu en dan geloosd door deze uit te braken.

Als je een zittende ijsvogel plotseling de snavel wijd open ziet sperren, dan is het z'n tijd voor zo'n (braak)balletje. Er wordt dan tenslotte een paar keer heftig met de kop van links naar rechts geschud, en het balletje schiet weg uit de snavel. 

Altijd boeiend om dat te zien en dat gebeurde ook die middag.  De close-up foto hieronder toont  dat fraai.

Pellet

Eating fish leaves the kingfishers with a fair bit of hard parts like scales and bones, and the spines of their favourite sticklebacks. And the nymphs of dragonflies leave them their chitinous exoskeletons. Indigestable substances that get pressed together in their stomachs into small pellets, which they shed now and then by regurgitating.

When one sees a perched kingfisher yawn with the bill wide open, one can count on seeing such a small pellet appear on its tongue. With a couple of firm sideways shakes and turns of the head, the pellet is ejected and flies off.

I was priviledged to also see that happening that afternoon. Shown in nice detail by the close-up below.

Vader ijsvogel braakt een balletje van onverteerbare prooidelen uit.

The breeding male kingfisher regurgites a small pellet of indigestable parts of preys.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 13/8/2020

Verrassend bezoek

Zitten in dekking aan het water, wachtend op  ijsvogels die soms knap lang op zich laten wachten, verveelt op deze plek toch nooit. Omgeven door oogstrelend mooi bos, waarin ook veel ander leven te zien en te horen is. De roep van de groene specht, het gescharrel van een winterkoning in de vegetatie op hand afstand buiten het camouflagenet. Een ree dat op korte afstand door de struiken passeert. En de waterjuffers en libellen, die boven het water hun  vliegshow geven.

Tijdens twee volgende fotosessies kreeg ik onverwacht nog meer boeiend ......en fotografeerbaar.... bezoek.

Sperwer alarm

Een maand eerder in juli had ik daar de staccato 'ki-ki-ki-ki' alarmroep van een sperwer al een keer gehoord, en ook vloog er een keer één zeer laag over. Na een rondje 'ijsvogelen' inspecteerde ik nieuwsgierig achter de waterloop het dichte bos van hoge eiken, sparren en esdoorns. Ik joeg toen vlakbij een sperwer op van een laag walletje hakhout. Die verraste ik, zo bleek, bij het plukken van een zanglijster.  Die was verstoord met prooi weggevlogen, met achterlating van alleen wat herkenbare licht bruine lijsterveren. Toch bleef er hoog uit de sparren een roep hoorbaar. Een meer slepend en klagend 'wih-wih-wih'. Na enig zoeken kreeg ik die roeper in de kijker. Daar zat een jonge sperwer 'takkeling' die luid zijn bedelroep liet horen. Verdere verkenning van het dichte donkere groepje sparren leverde ook het inmiddels lege sperwernest op. Ook die had ik dus zowaar gemist in mijn broedvogel telling rondes ervoor in mei.
Mijn pogingen in de dagen daarna, om deze sperwers te fotograferen bleven vruchteloos. Gebrek aan voldoende licht tussen die dicht opeenstaande hoge sparren, en die takkeling sperwer was bepaald schuw en dus te mobiel.

Soms is dan het devies ...'niet lopen maar (verscholen) zitten'. Zo was het dat op 15 augustus tijdens een ijsvogel observatie en fotografie sessie, toen deze takkeling plotseling boven mij opdook. Tot mijn verbazing (en vreugde) landde hij op de lange dikke wortel, die ver uitsteekt uit de wortelwand tot boven het water.

Een absolute buitenkans die ik wist te benutten  door in beheerste uiterste slow-mo de 500 mm lens (op statief plus whimberley-gimbal) in zijn richting te roteren. Tot mijn opluchting bleef hij onverstoord zitten in die mooie pose, ...op een presenteerblaadje zogezegd.

Kreeg de gelegenheid om een paar fotos te schieten. Kampend met veel in de wind bewegende 'bospest' takken met blad op de voorgrond. De onderstaande geluksfoto bleek het enige geslaagde shot zonder een vervagende groene waas van het bewegende blad.

Surprise visitors

Sitting hidden at the water waiting on kingfishers to shoot often tests one's patience and endurance, but at this spot it never bores. Enjoying the mesmerizing beauty of the surroundings where one sees and hears plenty of other creatures. The load laughing call of the green woodpecker. The startling appearance in the vegetation of a common wren at hand-touch distance right outside the camouflage netting. A roedeer that slowly passes through the shrub on the bank behind. And last but not least the dragonflies that perform their 'air show'.

During two following photo sessions, some other surprise visitors appeared within shooting range distance.

Sparrowhawk alarm

A month back in July I had heard here already that characteristic 'ki-ki-ki-ki' alarm call of a common sparrowhawk. And once, one flew low over my head-in-the-hide. After some 'king' watching, I was curious and cautiously inspected the thick stand of oaks, spruces and maples. I scared and flushed a sparrowhawk from a low ridge of stick wood. Caught it in the act of plucking a song thrush. It flew off with its prey leaving behind only a few light brown telltale feathers. But a repeated call continued from the the dark canopy of the tightly spaced spruces. A different slower whaling 'wih-wih-wih'. After some peeking into these shadows through my binos, I spotted the source. A perched young fledgeling ('brancher') sparrowhawk, begging for food. Moving forward slowly in between these spruces, the empty sparrowhawk nest came into view. Another one I realised that I surprisingly had missed on my breeding bird count rounds in May. In the days after I made a few attempts to get the sparrowhawks on photo but to no avail.  Plagued by poor light conditions in the dark spruce shades, and by a rather shy and mobile 'brancher' target.

So sometimes the motto is ...don't walk and stalk, but hide, sit and wait. I was practicing that once morer on 15 August in another kingfisher observation and photo session. Suddenly a bird of prey sailed over my head, and perched on the long thick root sticking out from the root system over the creek. To my amazement and joy, I saw it was that 'brancher' sparrowhawk.

A brilliant change to get it on photo afterall.
In anxiously controlled slow-mo, I rotated and tilted the 500 mm lens (on tripod and whimberley-gimbal head) in its direction. To my relief it stayed put and continued its  pose undisturbed,.....silver plated so to say.

Got the chance to shoot a couple of frames. While struggling with black cherry branches and too many leaves swinging in the wind in the foreground. The photo below turned out as the only one not suffering from an obscuring green blur of moving leaves.



Bewegingloos zittend in mijn 'ijsvogel dekking', kan ik de schuwe sperwer takkeling op afstand van een meter of tien meerdere minuten lang bekijken (...en fotograferen).

Sitting motionless in my 'kingfisher hide' mode, I get silver plated this minutes long opportunity to observe (.... and photograph) this 'brancher' sparrowhawk.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 15/8/2020

Vader ijsvogel zit waar twee dagen daarvoor nog de klauwen rustten van de sperwer takkeling.

The breeding male kingfisher poses in the very spot where the sparrowhawk rested its talons two days earlier.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 17/8/2020

Paal houding

Tijdens het observeren en fotograferen van 'Huis te vogelenzang' ijsvogels een jaar eerder zag ik fraai hoe ijsvogels alert zijn en reageren op roofvogels. Ik had al enkele fotos gemaakt van een vrouw ijsvogel. Die poseerde al enkele minuten in een onspannen houding toen plotseling een buizerd overvloog. Zij nam direct een vertikaal gestrekte houding (zgn. 'paalhouding') aan, en volgde de buizerd in zijn vlucht. Zij maakte daarbij met haar kop geleidelijk een volledige draai van rechts naar links over 180 graden.

Pole position

While observing and photographing 'Huis te vogelenzang' kingfishers the year before, I saw how kingfishers are alert and react on birds of prey. I had shot already a couple of frames of a perched female kingfisher. She instantly assumed a vertically stretched pose ('pole position') upon spotting a buzzard flying overhead. She then followed the buzzard by turning her head slowly from right to left a full 180 degrees.

Een jonge vrouw ijsvogel spot en volgt in gestrekte 'paalhouding' een overvliegende roofvogel (buizerd).  Zij draaide daarbij haar kop geleidelijk volledig (180 graden) van rechts naar links.

A young female kingfisher assumes a characteristic stretched upward pose when she spots and follows a bird of prey (buzzard) flying overhead. She thereby rotated her head a full 180 degrees from right to left.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 17/9/2019

Een andere (grotere) visser

Twee dagen na de sperwer ontmoeting werd ik nogmaals zittend in dekking verrast. Deze keer door een geluid van een paar keer kolkend water, van pal achter mijn rhodondendron 'zij dekking'. Aanvankelijk was het niet duidelijk of het ging om een vogel of een grote vis (grote karpers zwemmen daar ook rond). Toen zwom hij op maar enkele meters afstand voor mij langs,.......een vissende aalscholver. Met flinke snelheid onder water verdween deze uit beeld, nog voor ik mijn camera/lens in stelling had. Maar ook nu was geluk aan mijn zijde. Hij kwam na enige tijd ook weer vissend retour, en dat leverde de volgende sfeervolle foto op.

An other (bigger) bird...out fishing

Two days after the fortuitious sparrowhawk encounter, I get once again the company of a surprise visitor. This time I am startled by a repeated sound of swirling water. Coming very close range from just behind the shielding rhodondendron. In the first moments it wasn't clear whether this swirling 'visitor' was a bird or a fish (big carps are also inhabitants of the central pond and creeks). Then, at last, it swam past me ultra close within a couple of metres, .....a fouraging cormorant. Diving and swimming under water with considerable speed, it disappeared out of my restricted field of view. Even before I got the chance to point my camera/lens. But luck was on my side once again. It made a turn and headed back in my direction while continuing its fishing.
One again I got silver plated a beautiful encounter and this lucky single shot.

'Bijvangst' van een vissende aalscholver, gefotografeerd vanuit mijn ijsvogel hide/dekking

A 'bycatch' photo of a fishing cormorant, taken from my 'kingfisher' hide/cover

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 17/8/2020

Laatste beelden

De fotos die ik die dag en de dag erna (op 18 augustus) maakte bleken (voorlopig) de laatste te zijn. In de dagen erna zag ik geen voer activiteit meer bij het nest. Concludeerde dat de jongen dus waren uitgevlogen.

Final shots

The photos I took that day and the day after (18 August) turned out to be the last for the time being. There was no feeding activity anymore at the nest, indicating that the young fledged.

Een vrouw ijsvogel, zo lijkt het. Afgaande op de tamelijk grote roodkleurige zone in de ondersnavel.
Zij lijkt een jong (1e jaars ?) individu. Gelet op de nog duidelijk bruine bovenzijde van de oranje poten.

A female kingfisher, judging by the rather large red coloured zone in the lower mandibula. She is a young bird (1st year?) by the orange colouring of her legs and toes showing a fair bit of brown colouring on the upper side.

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 18/8/2020

Vrouw ijsvogel zoekt het wat hoger op. Zit hier op de bovenste 'etage' van de 'twinsitter'.

The female kingfisher has relocated to the upper seat on the 'twinsitter'

Plaats/Site: Vogelenzang,
Landgoed 'Huis-te-Vogelenzang', Engelse bos
Datum/Date: 18/8/2020

Verwachting

Zo kwam er dus op boeiende wijze een einde aan dit lange geslaagde 2020 broedseizoen.

Met de hoop en verwachting, dat ik volgend broedseizoen (2021) zowel de ijsvogels als de sperwers hier weer terug zal zien. Wel met het wat verontrustende besef, dat er een reëel risico bestaat dat deze ijsvogels (ouders en/of jongen) op het menu van de sperwers zouden kunnen belanden.
Met de hoop dat deze ijsvogels Tail&Tale volgend jaar hoe dan ook nog een boeiend (2021) vervolg zal krijgen.

Expectation

This Tail&Tale made this fascinating breeding season 2020 finish on a high note.

Closing it with the hope that the kingfishers and the sparrowhawks will greet me here again in next year's breeding season. That is with some aprehension, realising that the first could well end up on the menu of the latter.

Hoping that, one way or another, this 'kingfishers' Tail&Tale will have an exciting next year's (second) edition.


Using Format